ساواشی فیلتر کربن جامد خانگی _ مرحله سه

فیلتر کربن بلاک CTO
فیلتر کربن بلاک فیلتر مرحله سوم دستگاه نصفیه آب در واقع مکمل مرحله ی دوم یعنی فیلتر کربن UDF می باشد، این فیلتر نسبت به فیلتر کربن پودری قدرت بیشتری در جذب آلاینده های شیمیایی دارد.فیلتر کربن بلاک در بعضی از دستگاه های تصفیه آب در مرحله دوم نصب می شود. این فیلتر استوانه ای شکل است و رویه آن با توری پوشیده شده است. فیلتر کربن بلاک با نام CTO نیز شناخته می شود و مخفف کلمات color ، taste و odor به معنی کلر ، طعم و بو ، است. در واقع فیلتر کربن بلاک، کلر ، طعم و بوی نامطبوع آی را ازبین می برد و آبی شفاف و زلال ایجاد می کند. این فیلتر به عنوان فیلتر پیش تصفیه کاربرد دارد بنابراین دقت آن در تصفیه آب بر ماندگاری فیلترهای مرحله بعد از جمله ممبران تاثیر بسزایی دارد. اگر این فیلتر کلیه آلاینده های موجود در آب را حذف نکند باعث می شود که فیلتر ممبران آسیب ببیند و نیاز باشد که سریعا تعویض شود.

دقت فیلتر کربن جامد به اندازه فیلتر مرحله اول یعنی فیلتر الیافی نیست و معمولا ۱۰ میکرون است، اما با این حال اگر ذرات ناخالصی از فیلتر الیافی و فیلتر کربن پودری عبور کرده باشند، در این فیلتر جذب می شود و به عنوان مرحله تکمیلی محسوب می شود. وظیفه اصلی فیلتر کربن جامد حذف کامل کلر و آلاینده های شیمیایی می باشد. از آن جایی که ذرات کربن درون فیلتر کربن پودری آزاد هستند، احتمالا آب تماس زیادی با کربن ندارد به همین دلیل دقت این فیلتر در حذف آلاینده های شیمیایی کمتر از فیلتر کربن بلاک می باشد. آنچه اتفاق می افتد این است که در فیلتر کربن پودری، آب به سرعت از کنار ذرات کربن رد شده و کربن نمی تواند جذب بالایی داشته باشد. حتی زمانی که دستگاه تصفیه آب روشن شده و آب از درون فیلتر کربن به سرعت عبور می کند. برای اطمینان از حذف ۱۰۰ درصدی کلر و آلاینده های شیمیایی آب، ساختار کربن فعال به شکلی است که آب سطح تماس بیشتری با آب داشته باشد. زیرا آب از حفره های ریزی که بین لایه های کربن قرار دارند عبور داده میشود. همین مسئله باعث حذف کامل ترکیبات شیمیایی به خصوص کلر و ترکیبات آن می شود. دلیل پافشاری روی این مسئله این است که اگر کلر از این مرحله تصفیه آب حذف نشود، در این صورت غشا فیلتر ممبران به سرعت آسیب دیده و پاره می شود. فیلتر ممبران در برابر کلر و ترکیبات کلر هیچ مقاومتی ندارد و به سرعت کیفیت و عمر خود را از دست خواهد داد.

انواع فیلتر کربن بلاک در دستگاه تصفیه آب
فیلتر کربن جامد نیز مانند فیلتر کربن پودری و فیلتر الیافی به دو شکل وجود دارد:

فیلتر کربن جامد هوزینگی: فیلتر CTO از نوع هوزینگی یک شکل رایج است که در بیشتر دستگاه تصفیه آب از این فیلتر هوزینگی استفاده می کنند. فیلتر هوزینگی کربن بلاک عموما به شکل یک استوانه ارائه شده که ارتفاع آن ۱۰ اینچ و قطر آن ۲/۵ اینچ می باشد. بلوک کربن را معمولا با پوششی از کتان و توری می پوشانند. فیلتر کربن جامد هوزینگی باید حتما درون یک محفظه فیلتر قرار گیرد چون به تنهایی قابل استفاده نیست. فیلتر هوزینگی کربن بلاک در هر نوع محفظه فیلتر در دستگاه تصفیه آب خانگی نصب می شود. زیرا فیلترهای کربن جامد هوزینگی از لحاظ ظاهری متفاوت هستند اما از لحاظ ابعاد و عملکرد یکسان هستند. فیلتر هوزینگی از لحاظ قیمت مقرون به صرفه هستند و در بیشتر فروشگاه ها در دسترسند.
فیلتر کربن جامد خطی: ساختار فیلتر کربن جامد خطی با فیلترهای هوزینگی متفاوت است. طرح فیلتر کربن خطی بنا به نظر طراحان متفاوت است به گونه ای که برخی از طراحان دستگاه تصفیه آب با طراحی جمع و جور و فشرده را ترجیح می دهند و برخی دیگر به سرعت تعویض فیلترها و اصول بهداشتی طراحی اهمیت می دهند در هر حال ممکن است طراحی فیلتر کربن جامد خطی بسیار خاص باشد و برای اتصال آن به تجهبزات خاصی نیاز باشد یا حتی قیمت بالایی داشته باشد. تعویض فیلتر کربن بلاک خطی سریعتر از فیلتر هوزینگی انجام می شود. اما هزینه های آن به دلیل نیاز به تعویض کامل فیلتر و هوزینگ، کمی بالاتر از فیلترهای هوزینگی است. یکی دیگر از معایب فیلترهای خطی کمیاب و در دسترس نبودن آنها می باشد.
محل نصب فیلتر CTO در دستگاه تصفیه آب
همانطور که قبلا گفته شد فیلتر cto به عنوان مرحله سوم در دستگاه تصفیه آب نصب می شود. یافتن فیلتر کربن بلاک در دستگاه تصفیه آب بسیار راحت است، اگر شیر ورودی دستگاه تصفیه آب را دنبال کنید, فیلتری که به آن می رسید فیلتر مرحله اول یعنی فیلتر الیافی است، بعد از فیلتر الیافی فیلتر کربن پودری قرار می گیرد و سپس فیلتر کربن جامد بعنوان مرحله سوم نصب شده است. محفظه نگهداری فیلتر CTO معمولا سفید و به صورت مات است و ممکن است روی آن عبارت CTO هک شده باشد.

ساختار فیلتر کربن بلاک در دستگاه تصفیه آب
این فیلتر از لحاظ شکل و ساختار در واقع ترکیبی از فیلتر الیافی و فیلتر کربن پودری است. یعنی از لحاظ ساختار مشابه فیلتر الیافی است اما مواد آن مانند فیلتر کربن پودری است و از کربن پایه گیاهی فعال ساخته شده است. فیلتر کربن بلاک بصورت یه بلوک جامد بسیار فشرده طراحی شده است که از لحاظ شکل ظاهری مانند فیلتر الیافی است. فیلتر کربن بلاک به شکل یک استوانه طراحی شده است که درون آن تو خالی بوده و تراکم فیلتر الیافی را ندارد. دقت این فیلتر در جذب آلاینده ها معمولا ۱۰ میکرون است یعنی روزنه هایی با قطر ۱۰ میکرون داخل آن ایجاد شده است. قسمت بالا و پایین فیلتر کربن بلاک از اورینگ استفاده شده که باعث می شود امکان ورود آب از بالا و پایین فیلتر وجود نداشته باشد. روی این فیلتر جهت خاصی مشخص نشده و معمولا به صورت عمودی قرار داده می شود. طراحی فیلتر کربن بلاک به گونه ای است که آب از اطراف می تواند به فیلتر وارد شود. زمانی که آب از بدنه فیلتر کربن بلاک رد می شود حتما با لایه های کربنی فیلتر تماس پیدا می کند و در نتیجه ترکیبات شیمیایی با دقت بسیار بالایی از بین می روند. از آنجایی که قدرت فیلتر CTO در جذب کلر و آلاینده های شیمیایی مثل تری هالومتان نسبت به فیلتر کربن پودری بسیار بیشتر است. به همین دلیل استفاده از فیلتر کربن جامد در فرآیند دستگاه تصفیه آب بسیار اهمیت دارد. در بعضی از دستگاه تصفیه آب به جای فیلتر الیافی ۱ میکرون از فیلتر کربن بلاک استفاده استفاده شده است. در فیلترCTO برای محافظت و جلوگیری از عبور ذرات شکسته شده از فیلتر معمولا رویه فیلتر کربن بلاک با روکش الیافی پوشانده شده است.

زمان تعویض فیلتر CTOکربن بلاک در دستگاه تصفیه آب
زمان تعویض فیلتر کربن جامد به طور دقیق مشخص نیست، زیرا یک زمان معینی برای تعویض این فیلتر وجود ندارد. تعویض فیلتر کربن بلاک به عوامل زیادی بستگی دارد که برای تعویض باید در نظر داشت. به طوریکه در نواحی مختلف با توجه به کیفیت آب، زمان تعویض فیلتر کربن متفاوت است. برای تعویض فیلتر CTO باید به موارد زیر توجه کنید:

سختی آب : هرچه سختی و میزان املاح موجود در آب بیشتر باشد، در نتیجه عمر مفید فیلتر کربن بلاک کاهش می یابد.از آنجایی که فیلتر کربن بلاک آلاینده های شیمیایی موجود در آب را جذب می کند بنابراین هرچه آلاینده های شیمیایی موجود در آب بیشتر باشد، فیلتر کربن بلاک آلاینده های بیشتری را جذب می کند و اشباع می شود و در نتیجه عمر فیلتر کاهش می یابد.
میزان مصرف آب : اگر حجم آب مصرفی بیش از مقدار معینی باشد، از آنجایی که ظرفیت فیلتر کربن بلاک برای جذب ناخالصی ها و ترکیبات شیمیایی موجود در آب محدود است، ممکن است فیلتر کربن قادر به جذب ذرات ناخالصی نباشد.
زمان استفاده از فیلتر : از آنجایی که فیلتر کربن در صورت تماس با آب، شروع به جذب آلاینده های شیمیایی موجود در آب می کند، حتی زمانی که از دستگاه تصفیه آب استفاده نشود, بنابراین کربن فاسد می شود و قدرت جذب خود را از دست می دهد. بنابراین حتی اگر از فیلتر استفاده نکرده اید، حتما فیلتر را در زمان مشخص تعویض نمایید. علاوه بر آن باکتریها و سایر میکرو ارگانیسم ها در فیلتر کربن به دام می افتند و شروع به رشد و نمو می نمایند. در نتیجه پس از مدت زمان مشخص شده، کیفیت آب پایین می آید و آب به دلیل ورود باکتری ها به آن آلوده می شود.
کیفیت فیلتر کربن پودری : در صورتی که کیفیت فیلتر کربن پودری پایین باشد در نتیجه آلاینده های شیمیایی از فیلتر کربن پودری وارد فیلتر کربن بلاک می شوند. بنابراین فیلتر کربن جامد زمان بیشتری را صرف حذف آلاینده های شیمیایی می کند در نتیجه عمر فیلتر کربن بلاک کاهش می یابد.
عدم تعویض درست فیلتر کربن پودری : اگر فیلتر کربن پودری به درستی تعویض نشده باشد و ذرات کربن موجود در کربن پودری وارد حفره های فیلتر کربن بلاک می شود و باعث اشباع شدن آن می شود و در نهایت کارایی و کیفیت آن از بین می رود.
کیفیت فیلتر الیافی : اگر فیلتر الیافی استفاده شده در مرحله اول دقت بالایی داشته باشد، همچنین در زمان معین و به موقع تعویض شود، عمر مفید فیلتر کربن بلاک افزایش می یابد. بنابراین مشکلات احتمالی رخ نمی دهد. اما اگر فیلتر الیافی استفاده شده کیفیت لازم را نداشته باشد، ذرات باقیمانده در آب از مراحل قبل وارد حفره های ریز فیلتر کربن می شوند. در نتیجه فیلتر کربن به جای اینکه آلاینده های شیمیایی را جذب کند، زمان زیادی صرف ذرات معلق در آب می کند و این باعث کاهش عمر فیلتر کربن بلاک می شود.
عدم تعویض به موقع فیلتر الیافی : اگر فیلتر الیافی به موقع تعویض نشود یا دقت خوبی در جذب ذرات معلق نداشته باشد، در این صورت ذرات معلق از این فیلتر وارد حفره های فیلتر کربن بلاک شده و باعث می شوند عمر فیلتر کربن بلاک کاهش یابد.
کیفیت فیلتر : اگر از کربن فعال با کیفیت بالا استفاده شود، قدرت جذب فیلتر افزایش خواهد داشت. اما اگر از مواد بدون کیفیت برای ساخت آن استفاده شود، این فیلتر فقط در ماه اول جذب را انجام داده و ظرفیت آن اشباع خواهد شد.
با توجه به آنچه گفته شد فرآیند تعویض فیلتر CTO وابسته به زمان تعویض فیلتر الیافی و فیلتر کربن پودری است، اگر تعویض فیلتر الیافی ۳ ماه یکبار انجام شود، در نتیجه فیلتر کربن بلاک مانند فیلتر کربن پودری باید بعد از گذشت ۴ ماه باید تعوض شود. اما اگر فیلتر الیافی تا ۶ ماه هم قابل استفاده باشد، فیلتر کربن جامد را نیز می توان تا ۶ ماه نگهداری کرد. اگرچه این ملاک درستی نیست، زیرا ممکن است آب از لحاظ ذرات معلق زلال بوده و مشکل خاصی داشته باشد، اما آلاینده های شیمیایی موجود در آب مانند کلر، زیاد باشند. در نتیجه بهتر است که عمر فیلتر کربن جامد را با استفاده از کیت کلر سنج به صورت مستقل سنجید.

دقت و کیفیت فیلتر CTO در دستگاه تصفیه آب
دو وظیفه فیلتر کربن بلاک عبارتند از: حذف ذرات معلق باقیمانده در آب بعد از تصفیه فیلتر الیافی و همچنین حذف کلر و آلاینده های شیمیایی باقی مانده در آب, بنابراین فیلتر کربن بلاک دارای دقت فیزیکی و دقت شیمیایی است.

برای دقت فیزیکی فیلتر کربن جامد هرچه تراکم لایه های کربن بیشتر باشد، بنابراین قدرت جذب ذرات معلق توسط فیلتر کربن جامد بیشتر می شود. معمولا دقت فیلتر کربن بلاک ۱۰ میکرون درنظرگرفته می شود. اما اگر دقت لازم را نداشته باشد روزنه های لایه های کربن بیشتر از ۱۰ میکرون باشد، بنابراین قدرت لازم برای جذب ذرات معلق در آب را نخواهد داشت.

از آنجایی که مهم ترین وظیفه فیلتر کربن جامد حذف آلاینده های شیمیایی موجود در آب است. بنابراین کربن استفاده شده در این فیلتر باید قدرت جذب خوب و دارای استانداردهای مواد غذایی باشد. اگر کربن موجود در فیلتر پایه گیاهی و اکتیو داشته باشد می تواند آلاینده های شیمیایی را به خوبی جذب کند. اما اگر کربن از موادی مانند زغال سنگ و آنتراسیت ساخته شده باشد, نمی تواند آلاینده های شیمیایی را به طور کامل حذف کند و همچنین ممکن است به طور ناخواسته موادی را وارد آب کند که برای سلامتی مصرف کننده مضر باشد. کیفیت فیلتر کربن بلاک اهمیت زیادی دارد زیرا ممکن است به فیلتر ممبران آسیب بزند.

روش تعویض و نصب فیلتر کربن بلاک در دستگاه تصفیه آب خانگی
ابتدا آب ورودی دستگاه تصفیه آب را ببندید و دستگاه را از برق بکشید. با استفاده از آچار هوزینگ ، محفظه سوم دستگاه تصفیه آب را باز نمایید. سپس برای باز کردن محفظه آچار هوزینگ را به سمت چپ بچرخانید. توجه داشته باشید که باید آچار هوزینگ را افقی نگه دارید و از ضربه زدن به خودداری کنید، زیرا به محفظه آسیب وارد می شود.

بعد از باز کردن هوزینگ، آب محفظه را خارج کرده و داخل آن را کاملا تمیز نمایید. زیرا وجود آلاینده ها درون محفظه باعث رشد باکتری ها و خرابی زود هنگام فیلتر ممبران می شود. ابتدا روکش فیلتر کربن بلاک را جدا کنید و آن را به صورت عمودی داخل هوزینگ قرار دهید. جهت قرار دادن فیلتر کربن بلاک اهمیتی ندارد زیرا هر دو طرف آن یکسان هستند. فقط باید توجه داشته باشید که فیلتر کربن به طور صحیح در محفظه خود قرار گیرد. در غیر اینصورت بین هوزینگ و فیلتر کربن شکاف ایجاد شده وذرات ناخالصی عبور داده خواهد شد. بعد از آن طوری هوزینگ را ببندید که صدمه ای به اورینگ و قطعات آن وارد نشود. از محکم کردن بیش از اندازه محفظه خودداری کنید زیرا به اورینگ محفظه آسیب وارد شده و باعث نشتی آب می گردد. ضمن اینکه فیلتر کربن جامد بسیار شکننده است.

پس از اتمام کار شیر مخزن را ببندید، شیر ورودی تصفیه آب را باز کرده و دستگاه تصفیه را به برق بزنید. در ابتدا اجازه دهید به اندازه ۵ تا ۱۰ لیتر آب از شیر ورودی خارج شود، این کار را تا جایی انجام دهید که آب شفاف و زلال شود. اگر این مرحله انجام نشود، سایر فیلترها به خصوص فیلتر ممبران به شدت آسیب میبیند. ۵ لیتر آب خارج شده اولیه، بعد از نصب فیلتر کربن پودری و یا فیلتر کربن بلاکبه هیچ عنوان قابل استفاده برای آشامیدن نیست و نباید وارد مخزن شود. این آب برای مصارفی غیر از آشامیدن کاربرد دارد. بهتر است تا ۲۴ ساعت اولیه دستگاه را برای جلوگیری از نشتی آب کنترل نمایید.

ضرر ناشی از عدم تعویض به موقع فیلتر کربن بلاک در دستگاه تصفیه آب
ذرات معلق باقیمانده از فیلتر الیافی و یا ذرات کربن باقیمانده از فیلتر کربن پودری ممکن است جذب فیلتر کربن بلاک نشود و در نهایت وارد فیلتر ممبران می شوند و آسیب جدی به فیلتر ممبران وارد شود.

آلاینده های شیمیایی که فیلتر کربن پودری قدرت جذب آنها را نداشته، از این فیلتر عبور می کنند. آلاینده های شیمیایی از جمله کلر باعث پارگی غشاء فیلتر ممبران می شود که دیگر قابل استفاده نیست.

همچنین فیلتر کربن جامد بخاطر روزنه هایی که دارد اگر به موقع تعویض نشود و اشباع می شود، فشار بسیار شدیدی به پمپ وارد می کند.